11 Ekim 2013

Evden Eve Nakliyat (Dört Köşe #02, , Ekim 2012)

İşe neresinden baktığınıza göre değişir muhakkak ama, bilişim diye yaptığımız işin büyük çoğunluğunun veri aktarmak olduğunu söylesek çok da yanılmış olmayız. Sonuçta veri üzerindeki değişikliği yalnızca işlemcilerde yapıyoruz. Sabit diskteki veriyi belleğe taşıyor, işlemcide değşiklikler yapıp yeni veriler üretiyor, bunları da kaybolmasın diye yine bellek üzerinden sabit disklere yazıyoruz. Kendi bilgisayarımızdaki verilerle yetinmeyip bunları aynı ya da uzak konumdaki bilişim cihazları ile paylaşmak için de ağ cihazlarından faydalanıyoruz. İşin bir sürü detayı var, ama yapılan iş bir çeşit taşımacılık.

Bu taşımacılığın da ev eşyalarını taşımakla büyük bir benzerliği var aslında. Bir oda içerisinde bir eşyayı taşımak için fazla bir çaba gerekmiyor; sıkletine göre tek başınıza ya da bir kişinin yardımı ile eşyanın yerini değiştirebilirsiniz. Kapılardan geçmek, merdiven çıkarmak gibi noktalara gelince işin rengi biraz değişiyor. Yerine göre eşyalar zarar görmesin diye paketliyorsunuz, çekçek vb. aletler kullanılıyor. Hele ki bina değiştirme söz konusu ise kamyon, kamyonun istiflenmesi gibi konular gündeme geliyor ki, iş iyice uzmanlık gerektiriyor.

Bir bilişim cihazının kendi içindeki iletişim de anakart üzerinden çok hızlı yapılabiliyor. Aynı yerel ağdaki cihazların haberleşmesi, verinin ağ protokollerleri ile paketlenmesi gibi işlemler yüzünden biraz daha çetrefilli olsa da, yine de çok yüksek hızlarda iletişim sağlanabiliyor. Geniş alan ağına çıktığınızda çok daha ince düşünmek zorundasınız. Çünkü verileri iletmekte kullanacağınız kaynaklar çok çok daha sınırlı.

Geniş alan ağ optimizasyonunda konu iş sadece bir hat üzerinden daha fazla veri aktarmak değil. Daha verimli veri aktarmak.

Öncelikle iki nokta arasındaki bağlantı parametreleri ile oynamak mümkün. Uydu bağlantısında bir sinyalin taşınması ışık hızının sınırı nedeni ile bir saniyeyi bulur. Beş yönlü bir TCP handshake işlemi için bu 5 saniye demektir. Ağ optizasyonu yapan bir cihaz, tek bir handshake yapıp ilgili uygulamayı “ben beşliyi yaptım, sen devam et” şeklinde kandırarak size 4 saniye kazandırabilir.
Günümüz verileri zaten sıkış tepiş; jpg dosyasının daha nesini sıkıştıracaksınız. Yine de, mümkün olduğunca sıkıştırma işlemi de yapıyor bu cihazlar. Ama daha fazla veri taşımadaki asıl teknoloji tekilleştirme. Aktarılacak olan paketler önce analiz edilip bu veri içinde tekrar eden bloklar yakalanıyor ve bunlar işaretleyiciler kullanılarak tek seferde aktarılıyor.

Önbellekleme ile de bir kez aktarılan verinin tekrar aktarılmasının önüne geçiyorsunuz. Burada cihazlar münferit dosyaları önbelleklerinde tutabildikleri gibi, tekilleştirmede tesbit edilen veri bloklarını da önbellekliyorlar. Bu sayade ham verilerin bile tekrar aktarılmasının önüne geçiliyor. Hafife almayın, ağ optimizasyon cihazları ile hattından yedi kat fazla verim aldığını söyleyen kişilerle tanıştırabilirim sizleri.

Bunlara ilave olarak ağ optimizasyon cihazları, geniş alan ağı trafiğini kullanan uygulamaları tanıyıp bu uygulamalara ait ince ayarlar ile çok çok daha yüksek verim sağlayabiliyorlar.

Evinizi taşırken hamalın masayı önce kapı önüne getirip sonra vazgeçip koltuğu taşıması, kamyonla ev arasında iki kere ek getir götür yapması sizi çok etkilemez. Ama kamyon iki kere gidip geliyorsa, ya da bir kamyon yerine iki kamyonla taşınmak zorunda kalıyorsanız epey canınız sıkılacaktır. Eşyanızı kamyona taşımadan önce inceden inceye ölçen, uygun eşyayı bir arada paketleyen, kamyona doğru istifleyerek sizi ikinci kamyonu tutmak zorunda bırakmayan, gideceği eve en çabuk nasıl ulaşacağının hesabını yapan ve vardığında eşyanızı planlı bir şekilde yerine yerleştiren, uzman nakliyeciniz gibi düşünebilirsiniz ağ optimizasyon cihazlarını.

Neredeyse tamamı geniş alan ağ bağlantıları ile şekillenen bulut bilişim çağını yaşadığımız şu günlerde, geniş alan ağı optimizasyonunun yatırım yapılması gereken temel teknolojilerden birisi olduğunu düşünüyorum.

Görüşmek üzere.

Bu yazı daha sonra düzenlenerek Telekom Dünyası'nın 122. sayısında yayınlanmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder